1. Lhasa apso – pochodzenie i historia rasy
Lhasa apso to jedna z tzw. ras pierwotnych. Psy te zostały sprowadzone do Stanów Zjednoczonych dopiero w połowie lat 40-stych XX wieku. Wcześniej wiodły spokojny żywot w górach dalekiego Tybetu. Ich głównym zajęciem było głośne alarmowanie swoich większych kuzynów – mastifów o ewentualnym niebezpieczeństwie. Po sprawowadzeniu pierwszych psów do Europy i Stanów Zjednoczonych popularność rasy rosła dość wolno. Początkowo często psy te były mylone z większymi od siebie terierami tybetańskimi. Po jasnym podziale tych dwóch ras coraz więcej hodowców zaczęło interesować się lhasa apso i prowadzić hodowle w coraz dalszych zakątkach świata. Dziś lhasa apso są znane na całej kuli ziemskiej – od Tybetu aż po Brazylię (gdzie cieszą się dużą popularnością).
Nazwa rasy pochodzi od nazwy stolicy Tybetu – Lhasa. Apso w języku miejscowym oznacza po prostu „pies”. Mi to zawsze przywołuje skojarzenie, że gdyby ta rasa pochodziła z Polski może nazywałaby się „pies warszawski”? 😉
2. Lhasa apso – wygląd rasowego przedstawiciela
Wzorcowa wielkość lhasa apso to około 25 cm w kłębie dla psów i nieco mniej dla suk. Waga dorosłego lhasaka to około 7-9 kg, przy czym nie jest to ściśle określone we wzorcu FCI. Pies powinien mieć dość smukłą sylwetkę i wcięcie na zakończeniu żeber. Głowa idealnego psa tej rasy jest okrągła, zwężająca się lekko ku dołowi. Niektórym przypomina ona kształt pękatej gruszki. Mnie zawsze urzekają oczy psów lhasa apso. Ciemne, prawie jak dwa węgielki w kształcie przypominające migdał. Dopuszczalne są wszystkie kolory włosa. Jednak z tego, co zauważyłam najczęściej spotkać można psy o sierści złotego koloru. Warto również dodać, że gdy rodzi się szczenię lhasa apso nie do końca wiadomo jaki będzie miało kolor w dorosłym życiu. Hodowcy z wprawnym okiem statają się odgadnąć jak pies będzie wyglądał, gdy będzie dorosły, jednak nigdy nie jest to na 100%. Na pierwszy rzut oka pies lhasa apso nie ma być „słodkim misiem”. Są to psy z mocnym charakterem, co można od razu zauważyć po ich zadziornym wyrazie pyszczka.
Uwierzycie, że to ten sam pies? Yoshi przed i po metamorfozie u groomera:
O tym jak pielęgnować sierść psa lhasa apso więcej możecie przeczytać tutaj.
3. Charakter i usposobienie psów rasy lhasa apso
Do każdej rasy można dopisać charakterystyczne cechy, na które wpływ miały głównie warunki, w których pierwotnie żyły. Tak samo jest z lhasakami. Psy tej rasy żyły w dalekim Tybecie, najczęściej z dala od większych zabudowań, w górzystym terenie. Według legendy ich głównym zadaniem było stróżowanie i powiadamianie o ewentualnych zagrożeniu. Przez to niektórzy mają przeświadczenie, że to psy z natury szczekliwe. Fakt, są czujne, ale nie zgodzę się ze stwierdzeniem, że są szczekliwe. Pies nauczony odpoczywania będzie szczekał jedynie w sytuacjach nietypowych czy awaryjnych.
Z natury lhasa apso są dość nieufne i ostrożne do obcych. Natomiast, dla bliskich są bardzo przyjazne, kochane, niesamowicie wylewne w okazywaniu swoich uczuć. Yoshi zawsze, gdy odwiedzamy kogoś z rodziny wita się ze wszystkimi znajomymi osobami tak, jakby się stęsknił za wszystkie czasy. Mi podoba się określenie porównujące charakter tej rasy do usposobienia kota. Lhasa apso też są niezależne i lubią chodzić własnymi ścieżkami. Są też bardzo zręczne jak na psy. Niektóre wspinają się na drzewa, gdzieś widziałam zdjęcie lhasaka, który wspiął się na dach ogrodowej altanki. Mój na przykład lubi spać na szczycie kanapy. Psy te są zazwyczaj pełne energii i potrafią poprawić humor właścicielowi nawet w najbardziej pochmurny dzień. Nie jest to jednak energia, której nie da się okiełznać, jak w przypadku niektórych ras. Lhasak ma siły do czasu. Kiedy mu się odechce, kładzie się na ziemi i daje jasno do zrozumienia, że już nie ma ochoty na dalszą zabawę. Potrafi też bez problemu dostosować się do rytmu dnia właściciela. Yoshi już od małego, jak wychodziłam z domu przesypiał po prostu większość czasu, a odżywał, kiedy wracałam po południu z pracy. Poza jednymi butami, którym pogryzł część podeszwy, to nigdy nic nam nie poniszczył. Teraz mogę zostawić obuwie w zasięgu jego pyszczka wychodząc z domu i nie muszę się martwić, że nie będę miała w czym chodzić. Nieraz tylko bierze sobie mojego buta i z nim śpi, ale to uznaję po prostu za swego rodzaju okazanie miłości.
Lhasa apso mają własne zdanie, często odzywa się w nich uparciuszek. Szybko się uczą, ale to czy wykonają daną komendę często zależy od tego, czy akurat mają na to ochotę. Warto dodać, że nie można ulegać słodkiej mordce lhasaka, bo pies dość szybko może zacząć nami rządzić. Znam przypadki psiaków, które już w okresie szczenięcym potrafiły podporządkować sobie cały dom. Wtedy ciężko będzie oduczyć go nawyków, na które pozwoliliśmy mu, kiedy był młody i wydawał się zbyt słodki, żeby go dyscyplinować.
Co do akceptacji przez inne psy to zależy w dużej mierze od hormonów, predyspozycji psychicznej do dominacji oraz wychowania. Znam psy lhasa apso, które świetnie dogadują się z przedstawicielami dużo większych od siebie ras. Ma to zresztą również podłoże w ich historii. Podobno pierwsi przedstawiciele tej rasy żyli wspólnie z mastifami tybetańskimi. Lhasa apso jako bardziej zwinne, szybkie i czujne informowały swoich większych współbraci o nadchodzącym zagrożeniu.
4. Żywienie psów lhasa apso
Wielu świeżych nabywców psa lhasa apso jest zdziwionych ich sposobem odżywiania. Mianowicie nie jest to typowy pies, pożerający wszystko co widzi. Dobór karmy dla lhasaka to często wiele prób i wprowadzanie wielu nowości. Z natury te psy nie są raczej „żarłokami”. Jeżeli pies lhasa apso nie będzie chciał jeść danej karmy, to będzie nam bardzo ciężko go do tego przekonać. Mogę nawet stwierdzić, że jest to niemożliwe. Niestety, nawet karma z najwyższej półki nie gwarantuje sukcesu. Dlatego kupując nowy worek jedzenia dla lhasaka polecam zakup niewielkiego opakowania, aby sprawdzić czy „zasmakuje” ono naszemu pupilowi. Często dobrym pomysłem są też karmy mokre lub żywienie tzw. BARFem. Psy lhasa apso jako wychowankowie tybetańskich mnichów lubią też bardzo ryż i warzywa. Mój przepada za paryką, marchewką czy gotowanym ziemniakiem. Staram się nie dawać mu tego zbyt często, bardziej jako urozmaicenie diety lub jako smaczek za dobre zachowanie.
Jeżeli chodzi o dostęp do jedzenia, to są to psy, które mogą mieć stały dostęp do karmy. Nie mają tendencji do przejadania się i potrafią regulować sobie porcje jedzenia w ciągu dnia. Jednak, jeżeli z naszym pupilem mamy problem, aby zjadł dzienną porcję, to proponuję wystawianie miski z jedzeniem tylko rano i wieczorem na krótki czas lub też karmienie tylko raz dziennie po to, aby pies faktycznie zgłodniał.
5. Zdrowie psów lhasa apso
Lhasa apso to tak zwana rasa długowieczna. Żyją średnio 15 lat, a najdłużej żyjący lhasa apso miał 28lat! Cieszą się ogólnie pojętym dobrym zdrowiem, lecz jak w każdej rasie zdarzają się przypadki chorób. Sposób ułożenia czaszki, jak również płytkie osadzenie gałek ocznych i blisko narastające włosy sprzyjają infekcjom spojówek i i urazom mechanicznym rogówki oka. Zdarza się również zatykanie kanalików łzowych, które należy leczyć operacyjnie. Aby tego uniknąć, a z drugiej strony w miarę szybko wykryć należy dbać o higienę wokół gałek ocznych. Na bieżąco usuwać pojawiającą się wydzielinę, przemywać okolice oczu. U lhasa apso pojawia się również postępujący zanik siatkówki (PRA). Jest to choroba dziedziczna, więc kiedy widzicie u psa hodowlanego dopisek „PRA – free” oznacza to, iż Wasz pies będzie wolny od tej przypadłości. Niestety, nie jest to w Polsce obowiązkowe badanie i bardzo niewiele hodowli wykonuje je u swoich psów. Właściciele lhasa apso powinni też zwrócić baczną uwagę na zmiany w sposobie nawadniania i częstotliwości oddawania moczu. Psy te mają bowiem skłonność do przewlekłej niewydolności nerek, zwłaszcza po ukończeniu 7. roku życia. Do przypadłości, które również możemy dość często zauważyć u psów lhasa apso jest alergia pokarmowa. Dość często zdarza się, iż psy te nie mogą spożywać na przykład kurczaka. Wtedy należy dobrać karmę bez tego składnika, która będzie odpowiednia dla naszego pupila.
Podsumowanie
Jak pewnie w każdej rasie znajdą się osobniki nie odpowiadające powyższemu opisowi. Starałam się jednak znaleźć wiarygodne informacje i opisać charakter tych wspaniałych psów jak najbardziej zgodnie z prawdą. Dla mnie to wzorowy przyjaciel i kompan. Każdy, kto szuka oddanego psa niewielkich rozmiarów na pewno pokocha lhasa apso tak samo jak ja.
Źródła:
http://www.zkwp.pl/zg/wzorce/227.pdf
https://www.lhasaapso.org/Bulletin/history/70/1972/Dec%201972_1_3.pdf
http://kangmar-tibet-apsos.com/cheno1.html
A. Redlicka, „Przyjaciel Pies”, 2010, nr 9
https://books.google.pl/books?id=xL1Tc7Q6ynoC&q=hamilton+katha+lhasa+apso&dq=hamilton+katha+lhasa+apso&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjZ8dmv4-feAhUQC-wKHeJyC2MQ6AEILDAA
https://books.google.pl/books?id=t_3D3CVhirEC&q=hamilton+katha+lhasa+apso&dq=hamilton+katha+lhasa+apso&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjZ8dmv4-feAhUQC-wKHeJyC2MQ6AEIMjAB
https://books.google.pl/books?id=t_3D3CVhirEC&q=hamilton+katha+lhasa+apso&dq=hamilton+katha+lhasa+apso&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjZ8dmv4-feAhUQC-wKHeJyC2MQ6AEIMjAB
https://books.google.pl/books?id=_bSHzOd9g4QC&q=hamilton+katha+lhasa+apso&dq=hamilton+katha+lhasa+apso&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjZ8dmv4-feAhUQC-wKHeJyC2MQ6AEIPzADhttps://www.google.pl/search?source=hp&ei=9oD2W5SrO7HOrgTpu5ToAw&q=hamilton+katha+lhasa+apso&btnK=Szukaj+w+Google&oq=hamilton+katha+lhasa+apso&gs_l=psy-ab.3…6969.26255..26733…0.0..0.182.2845.8j18……0….1..gws-wiz…..0..0j35i39j0i131j0i10j0i203j0i22i30j0i22i10i30j0i13i30j33i160j33i21.9OqLGgPv2Yk
Magdalena
Mam Lhasa suczkę Lunkę i to co pisze zgadza się całkowicie🥹.Lunka to 🐕szczęścia,radości i z pełną odpowiedzialnością mówię, że nie potrzeba psychologa.Lhasak wyleczy z każdej depresji.W rodzinie wszyscy ją kochają
z każdym wita się serdecznie i bawi.Szczególnie mój starszy syn ją uwielbia a ja kocham i nie oddała bym jej za żadne skarby😘🐶.